Dwa budżety w jednym
Czwartek, 14 marca 2019
Rozmowa z Piotrem Drygałą, naczelnikiem Wydziału Organizacji Pozarządowych i Aktywności Obywatelskiej Urzędu Miejskiego w Dąbrowie Górniczej.
– Od sześciu lat mamy w mieście budżet partycypacyjny. Teraz zamiast jednego mają być dwa: dotychczasowy i dodatkowy – obywatelski. Skąd te zmiany?
– Próbujemy naprawić, to co zepsuto w ubiegłym roku w Warszawie przy uchwalaniu ogólnopolskich, niedopracowanych przepisów dotyczących obowiązkowego dla gmin budżetu obywatelskiego. Nie wiadomo skąd i dlaczego pojawiły się przepisy ustawowe napisane na kolanie, niekonsultowane z nikim, za to przyjęte w trybie ekspresowym przez parlament w cieniu zmian kodeksu wyborczego. Apele samorządowców i organizacji pozarządowych nic nie dały. Przy podziale środków na projekty przyjęto podstawowe rozwiązanie oparte głównie na głosowaniu. Nie wzięto pod uwagę chociażby naszych doświadczeń i wypracowanego, innowacyjnego procesu dzielenia środków opartego na dyskusji i dialogu obywatelskim.
– Jest jakieś wyjście z tej sytuacji czy jesteśmy skazani jedynie na ustawowe, niedopracowane metody wyboru projektów przez głosowanie?
– 20 marca pod obrady Rady Miejskiej trafi projekt rozwiązań przygotowany w oparciu o wnioski z warsztatów przeprowadzonych z mieszkańcami miasta. Zawiera on kompromisowe rozwiązania i jest formą pogodzenia ustawowych przepisów z zasadami wypracowanymi w Dąbrowie Górniczej przez ostanie sześć lat.
– Na czym polega ten kompromis?
– Prezydent Marcin Bazylak zabezpieczył w budżecie miasta 10 mln zł. Zamierza je przeznaczyć na realizację projektów, które zostaną wypracowane i wybrane przez mieszkańców w tym roku, w ramach dwóch budżetów: obywatelskiego (ogólnomiejskiego) i partycypacyjnego (osiedlowego).
– Jaka jest różnica między nimi?
– W ramach budżetu obywatelskiego mieszkańcy będą mogli zgłaszać projekty o charakterze ogólnomiejskim obejmujące swoim zasięgiem więcej niż jedno osiedle oraz spełniać kryterium ogólnodostępności dla dąbrowian. Na realizację projektów w tej procedurze zarezerwowano 3,6 mln zł. Po weryfikacji formalnej będą one wybierane w głosowaniu ogólnomiejskim.
– A co z budżetem partycypacyjnym?
– Dąbrowski budżet partycypacyjny, zwany też osiedlowym, będzie miał charakter lokalny i będzie dotyczył przede wszystkim mieszkańców konkretnego osiedla. Tutaj pula środków przeznaczonych na realizacje projektów w 35 dąbrowskich osiedlach wynosi 6,4 mln zł. Będą one wypracowywane w sprawdzonej procedurze opartej na dialogu realizowanym w ramach Forów Mieszkańców.
– Złoty środek?
– To nie jest złoty środek, ale rozwiązanie, które przy obecnych, mocno niedoskonały przepisach pozwala zachować i rozwijać dotychczasowy dorobek wypracowany podczas sześciu edycji Dąbrowskiego Budżetu Partycypacyjnego.
– Rzeczywiście byliśmy liderem w wypracowywaniu zasad budżetu partycypacyjnego opartego na dialogu obywatelskim?
– Dąbrowa Górnicza była jednym z prekursorów tego procesu, który był przykładem dla innych. Nasi samorządowcy i aktywiści pracowali m.in. przy standardach tej procedury oraz organizacji Forów Praktyków Partycypacji. Po czterech edycjach opartych na głosowaniu, w roku 2017 zdecydowaliśmy się na zupełnie innowacyjny proces, który był realizowany przez następne dwa lata. Polegał na zastąpieniu rywalizacji w głosowaniu, dialogiem obywatelskim angażującym mieszkańców naszych osiedli w szereg spotkań, od diagnostycznych, po projektowe. Głosowanie stało się tylko możliwością rozwiązania konfliktu. O skali dyskusji świadczą liczby. W 2017 r. animatorzy przeprowadzili 171 spotkań w osiedlach, a w roku ubiegłym 129. Brało w nich udział ponad 600 osób.
– Ile projektów zostało dotychczas zrealizowanych?
– Łącznie udało się we wszystkich VI edycjach wybrać i wypracować 415 projektów za 45 mln zł. To również jest miara sukcesu, jaki odnieśliśmy wspólnie z mieszkańcami Dąbrowy Górniczej.
– Dziękuję za rozmowę.
Piotr Drygała - samorządowiec, działacz organizacji pozarządowych z Dąbrowy Górniczej. Współtworzył, wdrażał i realizuje mechanizmy dąbrowskiego modelu współpracy JST z NGO, dąbrowskiego budżetu partycypacyjnego i systemu miejskich konsultacji. Obecnie swoje doświadczenia wykorzystuje w projekcie rewitalizacyjnym śródmieścia Dąbrowy Górniczej. Członek Krajowej Rady Działalności Pożytku Publicznego z ramienia Związku Miast Polskich. Związany z Ogólnopolską Federacją Organizacji Pozarządowych, Stowarzyszeniami Inicjatywa Dąbrowska oraz Dialog Społeczny. We wrześniu 2014 roku odznaczony przez Prezydenta RP za zasługi w działalności na rzecz rozwoju społeczeństwa obywatelskiego w Polsce Złotym Krzyżem Zasługi. Jeden z laureatów Nagrody Obywatelskiej 25-lecia Samorządu Terytorialnego w Polsce.
Rozmowę przeprowadził Grzegorz Cius.
Rozmowa opublikowana na Przyglądzie Dąbrowskim.
